Na dziś deser - prekmurska gibanica - wielowarstwowe ciasto z makiem, serem, jabłkami i orzechami polane miodem. Oryginał serwowany w Sokole w Lubljanie przepyszny, mój hm... smak taki sam, ale zdecydowanie przesuszyłam wszystkie masy, następna z pewnością będzie lepsza. 

Prekmurska Gibanica

Zacznijmy od ciasta

500 gr mąki

1 jajko

sok z cytryny

300 ml wody

sól

3 łyżki oleju

Wyrobić ciasto i odstawić by odpoczęło. 

Ciasto -prekmurska gibanica

Masa makowa:

250 gr maku

100 gr cukru 

cukier waniliowy

500 ml mleka

Zagotować mleko, dodać mak i cukier, gotować aż masa zgęstnieje. jednak tak by mak nie stał się całkiem suchy (kolejne masy muszą być na tyle wilgotne by rozmiękczyć warstwy ciasta).

Masa makowa

Masa serowa:

250 gr twarogu

200 gr serka homogenizowanego
100 gr śmietany 18%
1 jajko
100 gr rodzynek
2 łyżki rumu
50 gr cukru

Rodzynki namoczyć w rumie, ja nie miałam akurat więc zastąpiłam go wódką z aromatem rumowym. Potem wymieszać z resztą składników.

Masa twarogowa

Masa orzechowa:
200 gr orzechów włoskich
5 łyżek cukru
wanilia
300 ml mleka
cynamon

Zmielić orzechy, ja użyłam moździerza, żeby za bardzo nie hałasować. Zagotować mleko i dodać resztę składników i gotować aż zgęstnieje.

Masa orzechowa

Masa jabłkowa:
500 gr jabłek
100 gr cukru
łyżeczka cynamonu
skórka z cytryny

Obrane jabłka zesmażyć z resztą składników.

Masa jabłkowa

Roztopić 70 gr masłal. Ciasto podzielić na 6 części i rozwałkować tak by pasowało do posiadanej przez nas blachy. Pierwszą warstwę położyć wprost na wysmarowaną blachę, posmarować roztopionym masłem i następnie przykryć masą makową, znów ciasto, masło, masa serowa... potem w kolejności masa orzechowa i na końcu jabłkowa, Całość przykryć dwoma warstwami ciasta, smarując pierwszą maslem. Wierzch posmarować miodem i jeżeli zostało jakieś ciasto można się pokusić o przyozdobienie.

Warstwy

Piec w temperaturze 180oC ok 40 min.

Prekmurska Gibanica

Prekmurska Gibanica

Zdaję sobie sprawę, że robienie magnesów na lodówkę jest dość dziwne, ale myśląc racjonalnie i tak większość tych kupowanych przez nas za granicą pochodzi z Chin, a ceny doszły w ostatnich latach do takich pułapów, że pomimo wielkiej zbieraczej rządzy, nie zgadzam się wydać 2 czy nawet 5 euro na coś tak błahego.

Moje "słoweńskie" magnesy

Zrobiłam 3 sztuki wszystkie z glinki, kupionej w supermarkecie, która podobno ma sama wysychać na powietrzu... przez 24 godziny nawet przy tak małym formacie jej się nie udało, więc wysuszyłam w piekariku. Zatopiłam w glince magnes kupiony wcześniej na Allegro, ale będę go musiała jeszcze dokleić klejem, bo jednak ma większe powinowactwo do metalowej tablicy niż do ceramiki. Magnesy zostały pomalowane farbkami Porcelaine 150 od pebeo i wypalone w piekarniku w 150 stopniach. Jeden to mapa Słowenii z flagą, drugi to serce z tradycyjnym koronkowym motywem, (jeden ze sloganów reklamowych wykorzystuje fakt że Slovenia zawiera wyraz LOVE), a trzeci przedstawia smoka z zamku z Lubljany.

Glinka po wysuszeniu

Jeszcze muszę się wprawić w produkcji, pewnie poprawię też serce naklejając na nie jakiś kordonek albo kawałek wyciętej firanki, a przy następnym poście rękodzielniczym przetestujemy czy da się z tej glinki ulepić coś większego. 

Najstarsze poslikane panjske končnice czyli malowane panele ula pochodzą z XVIII w. Zależnie od czasu powstania przeważały motywy religijne (święci mieli bronić pszczół), historyczne (głównie wojenne), ludowe (zabobony i festiwale) oraz sceny z codziennego życia wsi, często w ujęciu humorystycznym.

Malowane ule

Panele są jedną z popularniejszych pamiątek, uwieczniane również na magnesach i wszelkiego typu breloczkach, czasem oprawiane jako obraz, wmontowane w skrzyneczkę na bibeloty, albo połączone tak by imitować ul. Poniżej kilka typowych wzorów, wiele z nich krwawych, demony atakujące babę, albo humorystycznych z niedźwiedziem pomagającym nabić strzelbę.

Niektóre z motywów

Niestety w internecie trudno znaleźć dobre zdjęcia, zwykle pochodzą ze stron muzeów i są bardzo małe. Jeżeli komuś powyższe niewystarczą zawsze można samemu wyszukać hasło "poslikane panjske končnice".

A tutaj już moja twórczość:
Należy wyciąć deseczkę (ja miałama akurat sosnową) 25 x 12,5 cm i wykonać nacięcie, potem wyrysować wybrany wzór i zabrać się do malowania. Ja mojego nie postarzałam, ale wyobrażam sobie że możnaby było przetrzeć go gdzieniegdzie papierem ściernym.

Malowanie panelu krok po kroku

Gotowy panel

Każdy z łatwością zauważy, że na zdjęciu "krok po kroku" w powozie siedzi smok, a na zdjęciu gotowego panelu niedźwiedź... cóż, We wzorze z którego rysowałam był wyjątkowo niewyględny, zielony smok, dopiero później natkęłam się na inną wersję tego samego panelu i okazało się że smok był tylko nieudolną próbą narysowania misia. Dlatego też i ja musiałam mojego przemalować, może nie wyszedł idealnie, ale musi wystarczyć. W każdym razie miś rzeczywiście bardziej pasuje do fantastycznej scenki wymalowanej na ulu...

Kolejnym bardzo popularnym w Brazylii słodyczem jest cajuzinho. Choć cajuzinho to dosłownie małe caju - czyli mały owoc nerkowca robiony jest z arachidów i jak zwykle w przypadku brazylijskich słodyczy mleka skondensowanego, czekolady i odrobiny masła.

Moje ostatnie cajuzinho, z braku czasu w formie kuleczek

Caju to bardzo dziwny owoc, cierpki w smaku, po zjedzeniu często daje uczucie znieczulenia języka, a jedzony w nadmiarze może powodować zaczerwienienie wokół ust, czy nawet złuszczenie skóry w tej okolicy. Orzechy nerkowca też wcale nie rosną wewnątrz owocu, a w kończącym go ogonku, aby je wydobyć należy najpierw ogonek uprażyć. Kiedyś próbowaliśmy je wydobyć na surowo i skończyło się to lekkim poparzeniem palców i ust...

Owoce, orzechy caju/nerkowca i słodkie cajuzinho

Piszę to wszystko, bo nasz dzisiejszy słodycz jest formatem wzorowany właśnie na owocu caju. Potrzebne nam będą:
- ok 700 gr niesolonych orzechów ziemnych (można też solone przepłukać kilka razy wodą)
- puszka słodzonego mleka skondensowanego
- 2 łyżki kakao -Decomoreno lub podobnego
- łyżka masła

Składniki do cajuzinho

Orzechy należy zmielić pozostawiając ok 50 gr na zrobienie "ogonków". Zmielone orzechy łączymy z pozostałymi składnikami i mieszając gotujemy na wolnym ogniu ok 20 min. Po ostygnięciu z masy formujemy stożki w których podstawę wtykamy połówkę lub cały orzeszek ziemny.

Masa do cajuzinho przed i po ugotowaniu

Żeby nie budzić dzieciaków tym razem zmieliłam orzechy blenderem, pozostawiając sporo niedomielonych kawałków. Wg oryginalnego przepisu powinny być zmielone na proszek. Robiłam je też za pięć dwunasta przed przyjściem gości więc zamiast ładnych caju zrobiłam zwykłe kuleczki.

Jeżeli masa nawet po wystudzeniu nadal będzie się dość kleić można obtoczyć cajuzinho w grubym cukrze. Tak jak na zdjęciu poniżej.

Cajuzinho przygotowane przy innej okazji

To chyba moje ulubione z tego typu słodkości, zaraz potem plasują się brigadeiro i potem kokosowa cocada. Smacznego i powodzenia!

Tak jak obiecałam wracamy do Brazylii by poznać jeszcze dwa typy słodkości w przygotowaniu bardzo podobne do brigadeiro. Dziś cocada i beijinho.

Beijinho

Przepisy na cocadę i beijinho różnią się tym, że pierwsza zwykle jest ze świeżego, grubo tartego kokosa, a beijinho z wiórków i w pierwszym przypadku dodajemy znacznie więcej wiórków w stosunku do mleka skondensowanego, trzeba wtedy dodać do gotowania mleka by całość połączyć.

Składniki na cocadę:

puszka słodzonego mleka skondensowanego

2 paczki wiórków kokosowych ok 400 gr każda

250 ml mleka

Łączymy składniki i gotujemy ok 20 min. Trzeba uważać by często mieszać masę po łatwo się przypala. Całość wykładamy łyżką na papier lub talerz i pozostawiamy do wytygnięcia. Jeżeli uda nam się dostać wiórki świeżego kokosa, albo mamy na tyle fantazji by samodzielne zetrzeć kokosa na tarce, warto zastąpić suche wiórki świeżymi. 

Gotowa cocada wygląda tak

Cocada

Składniki na beijinho de coco (kokosowy całus )
puszka słodzonego mleka skondensowanego
paczka wiórków kokosowych ok 400 gr
łyżka masła ok 30 gr

Z paczki wiórków pozostawiamy z 50 gr na obtoczenie gotowej cocady, resztę składników gotujemy aż do zgęstnienia, w związku z dużą ilością wiórków powinno to nastąpić dość szybko (ok 20 min). Trzeba uważać by często mieszać masę po łatwo się przypala.

Masa na beijinho przed i po ugotowaniu

Masę pozostawiamy do ostygnięcia, następnie, tak jak w przypadku brigadeiro formujemy kuleczki, ręcznie albo za pomocą łyżeczek i obtaczamy je w pozostałych wiórkach.

Beijinho de coco - kokosowy całus

Beijinhos de coco - kokosoe całusy

Następnym razem cajuzinho słodycze z orzechami i czekoladą, a potem wracamy do Słowenii.

Uwaga uwaga konkurs z miesiąca brazylijskiego jest oficjalnie zakończony!

Pierwszą osobą, która zgłosiła się ze zdjęciem potrawy/rękodzieła była Magda, a nagroda powędruje aż do Szwajcarii!!!

W związku z zamiłowaniem do wiórków kokosowych Magda obtoczyła część brigadeiro w wiórkach kokosowych, dlatego w następnych postach wrócimy do Brazylii i przedstawię cocadę i cajuzinho -bardzo podobne do brigadeiro słodycze z dodatkiem odpowiednio wiórków kokosowych i mielonych orzechów i czekolady.

A tutaj zwycięskie brigadeiro

Zwycięskie brigadeiro!

Jeszcze raz ogromne gratulacje dla Magdy!
A  przepis na brigadeiro znajdziecie tutaj

Nie mogłam się zdecydować, więc danie główne będzie z dwóch części, dzisiaj pstrąg, a zupa przy następnej okazji. Przepis łatwy i niezbyt rózniący się od naszych smaków, a pstrąg soczysty i w pysznej, chrupiącej skorupce.
Receptury połączone z http://okusno.je i słoweńskiej książki kucharskiej.

2 świeże pstrągi,
mąka kukurydziana
sól
olej
cytryna

Pstrąga dokładnie umyć, wewnątrz i na zewnątrz przyprawić solą, obtoczyć w mące kukurydzianej i smażyć na rozgrzanym oleju około 20 minut. Przed podaniem skropić cytryna.

i kilka zdjęć z etapów produkcji :)

Pstrąg w mące kukurydzianej

Smażony pstrąg

A do pstrąga polenta

Polenta
200 gr mąki kukurydzianej
50 gr masła
gałązka rozmarynu
80 gr tartego parmezanu
sól
oliwa z oliwek

Zagotować litr wody z solą i łyżeczką oleju. Do wrzątku powoli dodawać mąkę kukurydzianą - ja zapomniałam o powoli i musiałam potem wszystko przecierać przez sitko... Gotować przez około 20 minuod czasu do czasu mieszając.  Dodać posiekany rozmaryn, masło i tarty parmezan. Wylać na talerz lub drewnianą deskę do krojenia i pozostawić aż stężeje.

Składniki polenty

Lepiej przygotować ją odpowiednio wcześniej żeby zdąrzyła zastygnąć, wtedy z pewnością będzie wyglądała lepiej niż moja...

Polenta z parmezanem

A że na http://okusno.je radzili serwować z winem, otworzyliśmy też słoweński Refosk, jak na moj gust zdecydowanie za mocny i za wytrawny, ale ze mnie jest enolog raczej niskiej klasy.

Refosk -słoweńskie wino

W tym miesiącu Słowenia, bo...
bo utknęliśmy tam ostatnio na kilka dni,
bo będzie bardzo niepodobnie do Brazylii,
bo prekmurska gibanica jest wprost przepyszna.

Ale po kolei, dzisiaj przystawka, też serowo jak w zeszłym miesiącu, też z piekarnika, ale smak zupełnie inny niż przy pão de queijo, bo sireki robi się z twarogu, albo ricotty.

Słoweńskie sireki

Znalazłam kilka przepisów w jednych używają samego twarogu, w innych twarogu z ricottą, czasami dodają też śmietany. Sprawdziłam różne wersje i bardziej smakują mi te pół na pół twaróg z ricottą, bo nie są takie suche. Śmietanę lepiej sobie odpuścić, bo strasznie rozrzedza masę i potem nie da się nic uformować.

Potrzebne będą:
100 gr twarogu
100 gr ricotty
mielony kminek
czerwona papryka słodka i ostra
sól
drobno posiekana zielona pietruszka

Pół na pół twaróg z ricottą, przyprawy do smaku, słodkiej papryki przynajmniej półtorej łyżeczki

Wszystkie składniki dokładnie wymieszać rozgniatając ser widelcem

Wszystkie składniki należy dokładnie wymieszać, uformować z masy stożki i wstawić do piekarnika do wysuszenia. W zależności od serów które użyjemy stożki utrzymają swój format lub nie. W moim przypadku te z samego twarogu wyszły z suszenia bez szwanku, a z dodatkiem ricotty musiałam po lekkim podsuszeniu przemieszać, jeszcze raz uformować stożki i wstawić do piekarnika do dalszego suszenia. Mi zeszło 2 godz w 100oC. Stożki podobno mają mieć 6 cm wysokości, moje nawet jeżeli na początku tyle miały po suszeniu zrobiły się znacznie bardziej płaskie.

Uformowane sireki

Pracy mało, trochę schodzi z tym suszeniem, w smaku ciekawe, lekko pikantne, po wysuszeniu krucho-chrupiące i z pewnością godne polecenia.

Po upieczeniu dość mocno się kurczą

Skończył się miesiąc brazylijski przyszedł czas na konkurs

Nagroda:
Oryginalna brazylijska lalka z tykwy

Nagroda konkursowa -lalka z tykwy

Zadanie konkursowe:
Należy wykonać coś posługując się jedną z brazylijskich inspiracji z tego miesiąca, może to być coś zrobionego z fuxico, lalka z tykwy, brelok lub któreś z dań (chlebki serowe, czekoladowe brigadeiro, feijoada).
Zdjęcie należy przesłać na adres pamiatkizkoncaswiata@gmail.com
Uwaga, żebym nie musiała się domyślać czy zdjęcie jest autentyczne czy skopiowane z netu na fotografii musi znajdować się również kartka z napisem "Pamiątki z końca świata".
Pierwsza osoba wygrywa lalkę ze zdjęcia powyżej.
O wygranej poinformuje meilem zwrotnym.

Powodzenia!
A już za kilka dni Słowenia :)

Poza technikami rękodzielniczymi miały się też pojawiać magnesy na lodówkę lub inne tandetne pamiątki, na które szkoda zwykle pieniędzy, a jednak chciałoby się je mieć. 

Tym razem niech będzie brelok do kluczy, mój kupiłam w Prados w Minas Gerais (niedaleko São João del Rei), mieście słynącym z rękodzieła z drewna, ale niestety już sowicie się wytarł. Dlatego w tym poście odtworzymy go krok po kroku.

Jeżeli ktoś będzie w Brazylii i naprawdę interesuje się rękodziełem powinnien zawitać do tej niewielkiej mieściny, nie tylko by zjeść przepyszny obiad u Angeli w Bixinho, ale też by chociaż popodziwiać drewniane rzeźby, które trafiły już do wielu muzeów etnograficznych. Praktycznie każdy dom czy garaż w centrum Prados to warsztat rzeźbiarski: lwy, pancerniki, sztuka religijna, czy podkładki pod gorące garnki, znajdzie się wszystko. Ceny w zależności od usytuowania sklepu, brelok kupiłam za ok 2 zł, a rok później gdy pan stał się bardziej sławny kosztował już 3 razy tyle. 

Potrzebny będzie nam kawałek drewna, ja odcięłam kawałek sosnowej deski, choć nie jest to wymarzony materiał rzeźbiarski. Jakiś ostry nożyk, farby, lakier i kółko do kluczy, albo zamiast drewna masa papierowa.

Brelok tukan 1. Odrysować wzór

Brelok tukan 2. Z grubsza ociosać nożykiem 3. oszlifować

Brelok tukan - można też wykonać go z papier mache

Brelok tukan 4.pomalować i polakierować

Porównanie nowego i starego wytartego breloczka

wygląda całkiem oryginalnie pozostało dodać kółko do kluczy i gotowe.

Pozostałe brazylijskie rękodzieło:

fuxico, lalki z tykwy, łowickie lalki